Ինչպե՞ս արտարժույթով վարկ վերցնել․ քայլ առ քայլ ուղեցույց

Մեր օրերում վարկառուները զգուշորեն են մոտենում արտարժութային վարկերին, քանի որ դրանց շահավետությունը կախված է ոչ միայն ցածր տոկոսադրույքից, այլ նաև՝ փոխարժեքի կայունությունից։ Տնտեսական անկայուն իրավիճակի պատճառով տեղի են ունենում արտարժույթի տատանումներ և, որպես հետևանք, իրենց հետ բերում ավելի մեծ ամսական վճարումներ, ինչը նման վարկերը դարձնում է անկանխատեսելի և անուսալի։

Այնուամենայնիվ, ճիշտ մոտեցման և ռիսկերի գնահատման դեպքում նման վարկերը կարող են շահավետ գործիք դառնալ վարկառուի համար։ Այս հոդվածում կուսումնասիրենք՝ ինչ պայմաններ են առաջարկում բանկերը, ինչպես արտարժութային վարկ ձևակերպել և ինչի վրա ուշադրություն դարձնել՝ ռիսկերը նվազեցնելու համար։

Հայաստանում արտարժութային վարկերի տրամադրումը ֆիզիկական անձանց՝ օրենսդրությամբ խիստ սահմանափակված է։ ՀՀ օրենսդրության համաձայն, սպառողական վարկերը և որոշ հիփոթեքային վարկեր պետք է տրամադրվեն բացառապես դրամով, մինչդեռ ոչ ռեզիդենտ ֆիզիկական անձիք կարող են ստանալ հիփոթեքային վարկեր արտարժույթով։

Այդուհանդերձ, արտարժութային վարկերը հասանելի են իրավաբանական անձանց և անհատ ձեռնարկատերերին։ Օրինակ, VTB (Armenia)-ն առաջարկում է փոքր բիզնեսին ուղղված վարկեր ԱՄՆ դոլարով և եվրոյով՝ համապատասխանաբար տարեկան 8,5% և 6,5% տոկոսադրույքով։

Evocabank-ն առաջարկում է բիզնես վարկեր դրամով, ԱՄՆ դոլարով և եվրոյով՝ սկսած 12%-ից դրամով, 7,5%-ից ԱՄՆ դոլարով և 6%-ից եվրոյով։

Այսպիսով, Հայաստանում արտարժութային վարկերը հիմնականում հասանելի են բիզնեսի համար, մինչդեռ ֆիզիկական անձանց համար այդ վարկերի տրամադրումը սահմանափակված է օրենսդրությամբ։

Ի՞նչ է արտարժութային վարկը և ո՞ւմ է այն համապատասխան

Արտարժութային է համարվում բանկի կողմից արտասահմանյան արժույթով (օրինակ՝ դոլար, եվրո և այլն) տրամադրվող վարկը։ Այն կարող է օգտակար լինել հետևյալ դեպքերում՝

1. Դուք եկամուտ եք ստանում արտարժույթով, օրինակ՝ աշխատում եք արտասահմանյան ընկերություններում կամ ունեք եկամուտ դոլարով կամ եվրոյով։
2. Պլանավորում եք գնում կատարել արտասահմանում, օրինակ՝ անշարժ գույք, ավտոմեքենա կամ բիզնես։
3. Ցանկանում եք օգտվել ավելի ցածր տոկոսադրույքներից․ հաճախ արտարժութային վարկերի տոկոսադրույքները ավելի ցածր են ազգային արժույթով տրամադրվող վարկերի համեմատ։

Սակայն կարևոր է հաշվի առնել արժութային ռիսկերը․ եթե արտարժույթի փոխարժեքը կտրուկ աճի, ապա պարտքի գումարն ազգային արժույթով կարող է զգալիորեն մեծանալ։ Թեև Հայաստանում ֆիզիկական անձանց համար արտարժութային վարկերը սահմանափակ են, դոլարով և եվրոյով հիփոթեքը հասանելի է որոշակի վարկառուների համար։ Մենք վերլուծել ենք շուկան և ստորև առանձնացրել ենք 5 ամենաշահավետ առաջարկները ցածր տոկոսադրույքներով։

Ո՞վ կարող է վերցնել արտարժութային վարկ Հայաստանում և ի՞նչ վարկեր են հասանելի

Հայաստանում օրենսդրությունը խստորեն կարգավորում է արտարժութային վարկերի տրամադրումը։ Ֆիզիկական անձինք (ռեզիդենտներ) նման վարկեր կարող են ստանալ միայն բացառիկ դեպքերում, օրինակ՝ հիփոթեքային վարկ վերցնելու դեպքում։ Մյուս դեպքերում վարկերի մեծ մասը պետք է տրամադրվի ՀՀ դրամով։

Արտարժութային վարկերը հիմնականում հասանելի են՝

1. Իրավաբանական անձանց և անհատ ձեռնարկատերերին (ԱՁ), որոնք բիզնես գործունեություն են իրականացնում Հայաստանում։
2. Արտահանման և ներմուծման գործունեությամբ զբաղվող ընկերություններին, որոնց ձեռնտու է վարկ վերցնել պայմանագրերի արժույթով։
3. Ֆիզիկական անձանց, որոնք նախատեսում են հիփոթեքային վարկ ստանալ։

Օրինակ՝ Evocabank-ն ու IDBank-ն առաջարկում են արտարժութային վարկեր և տրամադրում ճկուն պայմաններ ձեռնարկատերերի համար։

Այսպիսով, եթե դուք ֆիզիկական անձ եք և ռեզիդենտ, ապա Հայաստանում արտարժութային վարկ վերցնելը դժվար կլինի։ Սակայն բիզնեսի համար նման վարկերը հասանելի են, և բանկերն առաջարկում են տարբեր պայմաններ՝ կախված գումարից, ժամկետից և վարկի նպատակներից։ Միևնույն ժամանակ հնարավոր է ստանալ հիփոթեքային վարկ դոլարով և եվրոյով։

Մենք ընտրել ենք դոլարով և եվրոյով 5 լավագույն հիփոթեքային վարկերը՝ հիմնվելով ցածր տոկոսադրույքների վրա։ Այս վարկերն առաջարկում են ավելի շահավետ պայմաններ, քան մյուսները։

Դրանցից մի քանիսը հասանելի են ռեզիդենտներին, մյուսները՝ ոչ ռեզիդենտներին։

1. Ardshinbank (EUR, 9.6%). ամենացածր տոկոսադրույքը, ամենամեծ գումարը (400 000 EUR), երկար ժամկետը (մինչև 20 տարի)։ Հասանելի է ոչ ռեզիդենտներին։
2. Ameriabank (EUR, 10.12%). երկրորդն ըստ տոկոսադրույքի շահավետության, նվազագույն կանխավճարը՝ 10%, ժամկետը՝ մինչև 30 տարի։ Հասանելի է ոչ ռեզիդենտներին։
3. Fast Bank (USD, 10.56%). ցածր տոկոսադրույք դոլարով հիփոթեքի համար, մեծ գումար (500 000 USD), ճկուն ժամկետ (մինչև 20 տարի)։ Հասանելի է ռեզիդենտներին։
4. Ardshinbank (USD, 10.8%). շահավետ տոկոսադրույք, բարձր կանխավճար (30%)։ Հասանելի է ոչ ռեզիդենտներին։
5. AraratBank (USD, 11.43%). ևս մեկ մրցունակ տարբերակ՝ տրամադրվող ոչ մեծ գումարով (200 000 USD) և 30% կանխավճարով։ Հասանելի է ռեզիդենտներին։

Այս վարկերը հարմար են նրանց, ովքեր փնտրում են նվազագույն տոկոսադրույքներ, երկարաժամկետ վարկավորում և ճկուն պայմաններ կանխավճարի համար։

Հիմնական պահանջները վարկառուներին

Արտարժութային վարկ ստանալու պայմանները կախված են բանկից և հիմնականում ներառում են՝

1. Քաղաքացիություն և գրանցում. արտարժութային վարկերը հիմնականում հասանելի են իրավաբանական անձանց և ոչ ռեզիդենտ ֆիզիկական անձանց համար, իսկ ռեզիդենտ ֆիզիկական անձանց համար նման վարկերը խիստ սահմանափակ են։

1. Վարկի արժույթով եկամուտ. բանկերն ավելի հաճախ հաստատում են այն վարկառուների հայտերն, ովքեր իրենց եկամուտը ստանում են նույն արժույթով, որով վարկ են վերցնում։

1. Վարկային պատմություն. լավ վարկային պատմությունը մեծացնում է վարկի հաստատման հավանականությունը։

1. Գրավի առկայություն. խոշոր գումարների դեպքում (օրինակ՝ հիփոթեք) բանկը կարող է պահանջել գրավի առարկա (բնակարան, ավտոմեքենա, բիզնես-ակտիվներ)։

1. Կանխավճար. հիփոթեքային վարկի և ավտովարկերի դեպքում սովորաբար պահանջվում է գնման գումարի 20-30%-ի չափով կանխավճար։

Ինչպե՞ս ձևակերպել արտարժութային վարկ

Քայլ 1․ Բանկի ընտրություն և պայմանների համեմատություն

Նախքան արտարժութային վարկ ձևակերպելը կարևոր է համեմատել տարբեր բանկերի առաջարկները։ Ուշադրություն դարձրեք հետևյալ պայմաններին․

1. Տոկոսադրույքը կարող է լինել ֆիքսված կամ լողացող։

1. Միջնորդավճարների առկայություն վարկի տրամադրման, հաշվի սպասարկման, վաղաժամկետ մարման համար։

1. Վարկառուին ներկայացվող պահանջները․ առանց տվյալ արժույթով եկամուտ ունենալու վարկ ստանալու հնարավորությունը։

1. Լրացուցիչ պայմանները․ պարտադիր ապահովագրություն, գրավ, երաշխավոր։

Խորհուրդ՝ օգտագործեք AFM-ի վարկային հաշվիչը՝ վարկի վերջնական գումարը հաշվարկելու համար։

Քայլ 2․ Փաստաթղթերի պատրաստում

Արտարժութային վարկի ձևակերպման համար անհրաժեշտ են հետևյալ փաստաթղթերը․

1. Անձնագիր
2. Եկամուտների վերաբերյալ տեղեկանք (օրինակ՝ եկամուտների և վճարված հարկերի վերաբերյալ տեղեկանք կամ բանկային հաշվի քաղվածք)
3. Աշխատանքային պայմանագիր կամ հարկային ծառայության տեղեկանք (Ա/Ձ-ների համար)
4. Վարկային պատմություն (որոշ դեպքերում)
5. Գրավային գույքի փաստաթղթեր (անհրաժեշտության դեպքում)

Քայլ 3․ Դիմումի ներկայացում

Դիմումը կարելի է ներկայացնել՝

1. Առցանց․ բանկի կայքում կամ բջջային հավելվածի միջոցով
2. Բանկի մասնաճյուղում․ անձնական այցով

Դիմումը ներկայացնելուց հետո բանկն ուսումնասիրում է վարկառուի վճարունակությունը և որոշում կայացնում վարկի տրամադրման վերաբերյալ։

Քայլ 4․ Հաստատում և պայմանագրի ստորագրում

Եթե բանկը հաստատում է վարկը, վարկառուն պետք է ստորագրի պայմանագիրը։ Այնտեղ նշվում են՝

1. Վարկի գումարը և արժույթը
2. Տոկոսադրույքը և մարման պայմանները
3. Հնարավոր միջնորդավճարները և տույժերը
4. Վարկառուի իրավունքներն ու պարտականությունները

Կարևոր է՝ ուշադիր կարդացեք պայմանագիրը, հատկապես ուշացման դեպքում կիրառվող տույժերի և տոկոսադրույքի փոփոխության կետերը։

Քայլ 5․ Դրամական միջոցների ստացում և վարկի մարում

Պայմանագիրը ստորագրելուց հետո գումարը կարող է տրամադրվել՝

1. Բանկային արտարժութային հաշվին
2. Կանխիկ (ավելի հազվադեպ, կախված բանկի քաղաքականությունից)
3. Վաճառողին փոխանցումով (օրինակ՝ անշարժ գույքի ձեռքբերման դեպքում)

Վարկի մարումն իրականացվում է սահմանված ժամանակացույցի համաձայն։ Կարևոր է հետևել արտարժույթի փոխարժեքին, որպեսզի դրա աճի դեպքում խուսափեք ավել վճարելուց։

Ո՞ր բանկերն են տրամադրում արտարժութային վարկեր

Ստորև ներկայացված աղյուսակում կարող եք ծանոթանալ հայկական բանկերի կողմից տրամադրվող արտարժութային վարկերի առաջարկներին։ Նշված են հիմնական չափանիշները՝ արդյունավետ տոկոսադրույքը, հասանելի արժույթները, վարկի գումարը և մարման ժամկետները։

Ինչպե՞ս խուսափել չնախատեսված վճարումներից

1. Հետևեք փոխարժեքին․ փոխարժեքի նվազման դեպքում ավելի ձեռնտու է նախապես կատարել վճարումները՝ նվազեցնելով ընդհանուր գումարը։

1. Վարկը վաղաժամկետ մարեք․ հնարավորության դեպքում ցանկալի է պարտքն ավելի շուտ մարել, քանի դեռ փոխարժեքը չի բարձրացել։

1. Ընտրեք բանկեր, որոնք առաջարկում են փոխարկման հնարավորություն․ որոշ բանկեր թույլ են տալիս վարկը փոխարկել ազգային արժույթով՝ փոխարժեքի զգալի տատանման դեպքում։

1. Ձեր խնայողությունների մի մասը պահեք վարկի արժույթով․ դա կօգնի կախված չլինել փոխարժեքի տատանումներից և պաշտպանված լինել չնախատեսված ծախսերից։

1. Օգտվեք ցածր վոլատիլության ժամանակաշրջաններից․ խոշոր վճարումներ կատարեք այն ժամանակ, երբ փոխարժեքը կայուն է կամ նվազում է։

Այս խորհուրդները կօգնեն նվազեցնել ռիսկերը և խուսափել ավելորդ ծախսերից արտարժութային վարկ վերցնելիս։

Եզրափակում

Ճիշտ մոտեցման և ռիսկերի ճիշտ գնահատման դեպքում արտարժութային վարկերը կարող են շահավետ ինել վարկառուների համար։ Ավելորդ ծախսերից խուսափելու համար անհրաժեշտ է հետևել փոխարժեքին, օգտվել վաղաժամկետ մարումների հնարավորությունից և ընտրել բանկեր՝ փոխարկման ճկուն պայմաններով։ Խնայողությունների մի մասը պահելով վարկի արժույթով և վճարումները կատարելով ցածր վոլատիլության ժամանակահատվածներում՝ դուք կկարողանաք խուսափել ֆինանսական կորուստներից։

Հայաստանում արտարժութային վարկերի ամենաշահավետ առաջարկներն են․

1. VTB (Armenia)․ վարկեր փոքր բիզնեսի համար ԱՄՆ դոլարով և եվրոյով՝ համապատասխանաբար 8,5% և 6,5% տոկոսադրույքներով։
2. Evocabank․ բիզնես վարկեր 7,5%-ից ԱՄՆ դոլարով և 6%-ից եվրոյով։
3. IDBank․ դոլարային վարկեր լողացող տոկոսադրույքով։
4. AMIO Bank․ արտարժութային վարկերի անհատական պայմաններ։

Եթե ուզում եք արտարժութային վարկ վերցնել, համեմատեք բանկերի պայմանները և օգտագործեք AFM-ի վարկային հաշվիչը՝ ընտրելու ամենաշահավետ առաջարկը։ Եթե այս տեղեկությունը օգտակար էր ձեզ համար, կիսվեք այն ընկերների հետ․ տիրապետելով արտարժութային վարկերի նրբություններին կարելի է խուսափել ավելորդ ծախսերից։