Ո՞ր բանկերն են առաջարկում ամենացածր տոկոսադրույքները՝ Երևանում բնակարան գնելիս

Հրապարակման ամսաթիվ: 14.04.2025 00:00
Ո՞ր բանկերն են առաջարկում ամենացածր տոկոսադրույքները՝ Երևանում բնակարան գնելիս
  • Հեղինակ

    Roman Galstyan

  • Աղբյուր
    AFM
  • Թեմա

    Հիփոթեք, Ameriabank, Armeconombank, Unibank

Երևանում անշարժ գույքի գները երկրում ամենաբարձրն են, իսկ 2025 թվականից այստեղ այլևս չի գործում հիփոթեքային վարկի եկամտահարկի հետվերադարձի ծրագիրը։ Հետևաբար, ընտրել բանկ ցածր տոկոսադրույքով և նվազագույն ծախսերով, առավել կարևոր է նրանց համար, ովքեր ցանկանում են գնել բնակարան մայրաքաղաքում և խուսափել բարձր գերավճարից։


Այս նյութում կներկայացնենք՝ որտեղ կարելի է վերցնել հիփոթեք ցածր տոկոսադրույքով, կհամեմատենք պայմանները՝ պետական ծրագրերով և առանց դրանց, կբերենք օրինակներ և կպատմենք՝ ինչ ծախսեր է կարևոր հաշվի առնել։


Ինչպե՞ս ընտրել հիփոթեք՝ իսկապես ցածր գերավճարով


Ցածր տոկոսադրույքը կարևոր է, բայց ոչ միակ ցուցանիշը շահավետ հիփոթեքի համար։ Շատ հաճախ գրավիչ թվի հետևում թաքնված են լրացուցիչ միջնորդավճարներ կամ սահմանափակող պայմաններ։ Ահա ինչին արժե ուշադրություն դարձնել։


Ի՞նչն է ձևավորում հիփոթեքի վերջնական գերավճարը


  1. Արդյունավետ տոկոսադրույքը, ոչ միայն անվանականը։ Այն հաշվարկում է ոչ միայն տոկոսները, այլ նաև բոլոր միջնորդավճարները, ապահովագրությունը և այլ ծախսեր։ Ճիշտ պատկերացում հիփոթեքի արժեքի մասին տալիս է հենց արդյունավետ տոկոսադրույքը։
  2. Վարկի ժամկետը։ Որքան երկար է ժամկետը, այնքան մեծ է ընդհանուր գերավճարը, անգամ եթե տոկոսադրույքը ցածր է (եթե չեք պլանավորում վաղաժամ մարել վարկը)։
  3. Կանխավճարի չափը։ Որքան մեծ է կանխավճարը՝ այնքան քիչ է վարկի գումարը, հետևաբար՝ ավելի քիչ տոկոսներ։
  4. Վճարումների տեսակները՝ անուիտետային (հավասար) կամ տարբերեցված։ Անուիտետային դեպքում՝ առաջին տարիներին վճարում եք հիմնականում տոկոսներ, տարբերեցված դեպքում՝ հիմնական գումարը մարվում է ավելի արագ, իսկ գերավճարն ավելի քիչ է։


Ի՞նչ է կարևոր հաշվի առնել Երևանում հիփոթեք ընտրելիս


  1. Լրացուցիչ միջնորդավճարների առկայությունը, օրինակ՝ վարկային հայտի դիտարկման կամ հաշվի սպասարկման համար։ Նույնիսկ ցածր տոկոսադրույքի դեպքում, միջնորդավճարները կարող են զգալիորեն բարձրացնել վարկի իրական արժեքը։
  2. Ապահովագրություն՝ պարտադիր է, թե ոչ։ Դրա արժեքը նույնպես ազդում է ընդհանուր գերավճարի վրա։
  3. Պայմանների ճկունությունը՝ հնարավորությունը վաղաժամկետ մարելու առանց տուգանքի, առցանց հայտի հնարավորություն, վարկի տրամադրում համատեղ վերցնելու տարբերակ (օրինակ՝ ամուսնու հետ)։
  4. Պետական ծրագրերի մասնակցությունը՝ սա հնարավորություն է՝ նվազեցնել տոկոսադրույքը կամ հետ ստանալ վճարված գումարի մի մասը։


TOP-5 խորհուրդ՝ առանց գերավճարների Երևանում հիփոթեք վերցնելու համար


  1. Համեմատեք ոչ թե տոկոսադրույքները, այլ գերավճարը։
  2. Ուշադրություն դարձրեք ոչ թե նվազագույն «գովազդային» տոկոսադրույքին, այլ առավելագույն արդյունավետ տոկոսադրույքին՝ հենց այն է հաշվարկում բոլոր վճարները։
  3. Ընտրեք պետական ծրագրերը՝ եթե համապատասխանում եք պայմաններին։
  4. Արցախից տեղահանված ընտանիքները, երիտասարդ ընտանիքները և էներգաարդյունավետության ծրագրերին մասնակցողները կարող են ստանալ հիփոթեք՝ 0.5%–6% տոկոսադրույքով, ինչը զգալիորեն շահավետ է շուկայականից։
  5. Ստուգեք բոլոր միջնորդավճարները։
  6. Համոզվեք, որ բանկը չունի թաքնված միջնորդավճարներ՝ վարկի տրամադրման, սպասարկման, միջոցների փոխանցման կամ վաղաժամկետ մարման համար։
  7. Նախօրոք պահանջեք վճարային գրաֆիկ։
  8. Խնդրեք բանկին տրամադրել անուիտետային կամ տարբերեցված գրաֆիկ և հաշվեք գերավճարը յուրաքանչյուր տարբերակի համար։
  9. Մի վախեցեք հարցնել՝ հնարավոր է արդյո՞ք ավելի էժան տարբերակ։
  10. Հաճախ տոկոսադրույքը հնարավոր է նվազեցնել, եթե դուք ստանում եք աշխատավարձը տվյալ բանկում կամ վերցնում եք վարկ՝ երաշխավորով։ Հարցրեք՝ արդյո՞ք կան անհատական պայմաններ։
  11. Հետաքրքրվեք շինարարների առաջարկած ծրագրերով։
  12. Երևանը կառուցվող շենքերով հագեցած քաղաք է, շինարարական ընկերությունները մրցակցության մեջ են միմյանց հետ, ուստի հաճախ առաջարկում են զեղչեր և ապառիկի ծրագրեր։


Ո՞ր բանկերն են Երևանում դրամով ամենացածր տոկոսադրույքներով հիփոթեքը տրամադրում


Ստորև ներկայացված է բանկերի առաջարկների աղյուսակը՝ դասավորված առավելագույն արդյունավետ տոկոսադրույքի նվազման կարգով։ Ներառված են միայն 2025 թվականի համար համապատասխանող ծրագրերը։


ԲանկԾրագրի անվանումԱռավելագույն արդյունավետ տոկոսադրույքՆվազագույն կանխավճարԱռավելագույն ժամկետՄատչելի է ոչ ռեզիդենտներին
UnibankՇինարարություն սահմանամերձ համայնքներում0.15%0%10 տարիոչ
UnibankԲնակարան Արցախից տեղահանված ընտանիքներին0.50%1%10 տարիոչ
ArmeconombankԷներգաարդյունավետ վերանորոգում4.68%0%7 տարիոչ
ArmeconombankԲնակարան Արցախից տեղահանված ընտանիքներին5.00%1%10 տարիոչ
AmeriabankԷներգաարդյունավետ վերանորոգում6.00%0%7 տարիոչ

Կարևոր է, որ բոլոր նշված ծրագրերը գործում են ՀՀ դրամով, ինչը հարմար է Հայաստանի բնակիչների համար։ ԱՄՆ դոլարով կամ եվրոյով վարկերը չեն դիտարկվել այս նյութում։

Ինչպե՞ս են պետական ծրագրերը նվազեցնում տոկոսադրույքը

Պետական սուբսիդիաները՝ իրական հնարավորություն են նվազեցնել տոկոսադրույքն ու ամսական վճարի չափը։ Ահա աջակցման հիմնական տեսակները․


  1. Ծրագիր Արցախի ընտանիքների համար․ տոկոսադրույքը՝ տարեկան 0.5%-ից։
  2. Էներգաարդյունավետ վերանորոգում․ մինչև 6%, սակայն ցածր է շուկայական միջինից։
  3. Սահմանամերձ շրջաններ0.15%-ից, եթե բնակարանը գնում եք որոշված համայնքներում։


Ինչպե՞ս ինքնուրույն նվազեցնել հիփոթեքի տոկոսադրույքը

Եթե նույնիսկ չեք համապատասխանում պետական ծրագրերին, տոկոսադրույքը հնարավոր է նվազեցնել՝ հաշվի առնելով որոշ անձնական պայմաններ․


  1. Աշխատավարձային նախագիծ տվյալ բանկում․ եթե աշխատավարձը ստանում եք նույն բանկում, որտեղ վերցնում եք վարկը, տոկոսադրույքը կարող է նվազել 0.5–1 տոկոսային կետով։
  2. Ավելի բարձր կանխավճար, քան նվազագույնը․ եթե կանխավճարը բարձր է (օրինակ՝ ոչ թե 10%, այլ 30%), բանկի ռիսկը փոքր է, և տոկոսադրույքը նույնպես կարող է նվազել։
  3. Համավարկառուներ և երաշխավորներ․ ամուսնու կամ ծնողների հետ ներկայացված համատեղ հայտը հաճախ բարելավում է պայմանները։
  4. Դրական վարկային պատմություն․ եթե նախկինում ունեցել եք վարկեր և չեն եղել ուշացումներ, բանկը ավելի պատրաստակամ է առաջարկել բարենպաստ պայմաններ։
  5. Կյանքի ապահովագրություն․ որոշ բանկեր առաջարկում են տոկոսադրույքի զեղչ, եթե հաճախորդը ձևակերպում է համալիր ապահովագրություն։


Մի՛ մոռացեք բանկից պարզել, թե այս պայմաններից որոնք են ազդում տոկոսադրույքի վրա․ դրանք կարող են դառնալ ձեր «թաքնված բոնուսը» բանակցությունների ժամանակ։


Պետական ծրագրով և այլ հիփոթեքների համեմատությունը


Նույնիսկ անձնական ռազմավարությունների կիրառման դեպքում՝ պետական ծրագրերը մնում են ամենաշահավետը։ Համեմատենք դրանք․


ՑուցիչՍովորական հիփոթեքՀիփոթեք պետական ծրագրով
Տոկոսադրույք9–13% տարեկան0.15%–6% տարեկան
Կանխավճար10%–30%0%
Մատչելիությունբոլորի համարծրագրի մասնակիցների համար
Միջնորդավճարներ և ծախսերստանդարտնվազեցված / սուբսիդացված


Որքա՞ն գումար է անհրաժեշտ ունենալ կանխավճարի համար


Բանկերը միջինում պահանջում են կանխավճար 10%–30% սահմաններում։ Սակայն պետական ծրագրերով հաճախ առաջարկվում է 0% կանխավճար, հատկապես էներգաարդյունավետ վերանորոգումների կամ սոցիալական աջակցման ծրագրերի դեպքում։


Բայց բացի տոկոսադրույքից և կանխավճարից, կա ևս մեկ կարևոր գործոն, որը հաճախ անտեսվում է՝ կից ծախսերը, որոնք ուղղակիորեն ազդում են վարկի ընդհանուր գերավճարի վրա։


Ի՞նչ պարտադիր միջնորդավճարներ և ծախսեր կան

Բոլոր ծախսերը չեն սահմանափակվում միայն տոկոսադրույքով։ Ահա լրացուցիչ ծախսերը, որոնք պետք է հաշվի առնել․


  1. Գույքի ապահովագրություն՝ բնակարանի արժեքի մոտ 0.25%-ը տարեկան։
  2. Անշարժ գույքի գնահատում՝ 20 000–35 000 ՀՀ դրամ։
  3. Նոտարական ծառայություններ՝ 15 000–30 000 ՀՀ դրամ։
  4. Պետտուրք, կադաստր, վկայականներ՝ սկսած 10 000 ՀՀ դրամից։
  5. Վարկի սպասարկման միջնորդավճար՝ հիմնական ծրագրերում բացակայում է, բայց կարող են լինել բացառություններ։


Օրինակ՝ որքան կվճարի ընտանիքը բնակարանի համար Երևանում հիփոթեքով

Դիտարկենք տիպային իրավիճակ․ ընտանիքը ցանկանում է Երևանում գնել բնակարան, որի արժեքը 30 մլն ՀՀ դրամ է։


  1. Նրանք ունեն 20% կանխավճարի կուտակումներ՝ 6 մլն ՀՀ դրամ։
  2. Մնացած 24 մլն ՀՀ դրամը պլանավորում են վերցնել հիփոթեքով՝ 20 տարով (240 ամիս)։

Այժմ համեմատենք երկու տարբերակ՝ սովորական հիփոթեք և հիփոթեք՝ պետական ծրագրով։


Տարբերակ 1․ առանց պետական ծրագրերի


  1. Տոկոսադրույք՝ 12% տարեկան (անուիտետային վճարումներ)
  2. Ամսական վճար ≈ 264 000 ՀՀ դրամ
  3. Ընդհանուր վճարումներ ≈ 63.3 մլն ՀՀ դրամ
  4. Տոկոսների գերավճար ≈ 39.3 մլն ՀՀ դրամ


Տարբերակ 2․ պետական ծրագրի մասնակցությամբ


  1. Տոկոսադրույք՝ 5% տարեկան (էներգաարդյունավետության կամ ընտանիքների աջակցության ծրագիր)
  2. Ամսական վճար ≈ 158 000 ՀՀ դրամ
  3. Ընդհանուր վճարումներ ≈ 37.9 մլն ՀՀ դրամ
  4. Տոկոսների գերավճար ≈ 13.9 մլն ՀՀ դրամ


Համեմատություն


ՑուցիչԱռանց ծրագրիՊետական ծրագրով
Տոկոսադրույք12% տարեկան5% տարեկան
Ամսական վճար~264 000 ՀՀ դրամ~158 000 ՀՀ դրամ
Գերավճար 20 տարում~39.3 մլն ՀՀ դրամ~13.9 մլն ՀՀ դրամ
Խնայողություն
~25.4 մլն ՀՀ դրամ


Գերավճարի տարբերությունն ավելի քան 25 մլն դրամ է։ Իսկ դա արդեն երկրորդ բնակարան է մերձքաղաքում, նոր մեքենա կամ երեխայի լիարժեք կրթություն։


Ինչպե՞ս է աշխատում եկամտահարկի վերադարձը Հայաստանում հիփոթեքի դեպքում և ի՞նչ է փոխվել 2025-ին


Հայաստանում գործում է հիփոթեքով գույք գնող քաղաքացիների համար եկամտային հարկի վերադարձի ծրագիրը։


Սա հնարավորություն է՝ փոխհատուցել վարկի տոկոսների մի մասը՝ արդեն վճարված հարկի հաշվին։ Այսինքն՝ պետությունը ձեզ վերադարձնում է այն գումարը, որը վճարել եք որպես աշխատավարձի հարկ։


Ի՞նչ է փոխվել հիփոթեքի եկամտային հարկի վերադարձի ծրագրում 2025-ին


Նախկինում Երևանի նորակառույցներում բնակարան գնող անձինք կարող էին օգտվել եկամտային հարկի վերադարձի ծրագրից և այդպես մասնակիորեն փոխհատուցել հիփոթեքի տոկոսները։

Սակայն 2025 թվականի հունվարի 1-ից ծրագիրն այլևս չգործում է մայրաքաղաքում։ Այժմ եկամտահարկի հետվերադարձ ստանալու հնարավորություն կա միայն ՀՀ մարզերում բնակարան գնելու դեպքում, և միայն այն դեպքում, եթե դուք մասնակցում եք որևէ պետական ծրագրի։

Կան նաև կարևոր ճշգրտումներ․


  1. 2025-ից վերադարձի առավելագույն չափը կրճատվել է՝ մինչև 750 000 ՀՀ դրամ եռամսյակում։
  2. 2027-ից ծրագիրը կդադարի գործել Արարատի, Արմավիրի, Արագածոտնի և Կոտայքի մարզերում։
  3. 2029-ից այն կգործի միայն կառավարության կողմից հաստատված սահմանամերձ բնակավայրերում։


Բայց կա մի բացառություն՝ եթե դուք Երևանում գնում եք բնակարան այն շինարարական նախագծում, որի շինարարության թույլտվությունը տրվել է մինչև 2022թ․ հունվարի 1-ը, ապա եկամտահարկի վերադարձի իրավունքը պահպանվում է։


Հետևաբար, նորակառույց ընտրելիս կարևոր է պարզել շինարարության թույլտվության օրը՝ դա կարող է տարեկան խնայել ձեզ հարյուրավոր հազարավոր դրամներ։


Որպեսզի ճշգրտեք՝ արդյոք դուք իրավասու եք հարկային վերադարձ ստանալու, դիմեք բանկին և կառուցապատողին՝ նրանք պարտավոր են տրամադրել պաշտոնական տեղեկատվություն։

Օրինակ եթե դուք ստանում եք աշխատավարձ՝ 500 000 ՀՀ դրամ, և վճարում եք 23% եկամտային հարկ, ապա պետությունը կարող է ձեզ վերադարձնել ամսական մոտ 115 000 դրամ, ինչը պետական ծրագրով հիփոթեքի ամսավճարի գրեթե կեսն է։


Ոչ ռեզիդենտը կարո՞ղ է Երևանում հիփոթեք վերցնել


Բանկերի մեծ մասը չի տրամադրում հիփոթեքային վարկեր ոչ ռեզիդենտներին։ Սակայն կան որոշ բացառություններ։

Այդ դեպքում անհրաժեշտ է՝

  1. Ավելի մեծ կանխավճար
  2. Իրավասու եկամտի փաստաթղթային հաստատում
  3. Որոշ դեպքերում՝ հավելյալ երաշխավորներ


Մանրամասներն ըստ բանկի կարող են տարբերվել։


Հաճախ տրվող հարցեր Երևանում հիփոթեքի մասին (FAQ)

Հարց․ Ի՞նչ փաստաթղթեր են անհրաժեշտ, եթե ցանկանում եմ հիփոթեք վերցնել Երևանում։

Պատասխան․ Անհրաժեշտ են հետևյալ փաստաթղթերը՝


  1. Անձնագիր
  2. Եկամուտը հաստատող տեղեկանք
  3. Աշխատաժամկետ պայմանագիր
  4. Գնվող բնակարանի փաստաթուղթ (եթե արդեն ընտրված է)
  5. Նույն փաստաթղթերը՝ համավարկառուի համար (եթե կա)


Հարց․ Ի՞նչ է հիփոթեքի եկամտահարկի վերադարձի ծրագիրը։

Պատասխան․ Դա պետական աջակցություն է, որի շրջանակում կարող եք ետ ստանալ արդեն վճարված եկամտահարկի մի մասը, եթե հիփոթեքային վարկը օգտագործվում է բնակարան գնելու համար։ 2025 թվականին այս ծրագիրը գործում է միայն նորակառույց շենքերում բնակարան գնելու դեպքում և միայն պետական ծրագրերում մասնակցության դեպքում։


Հարց․ Արդյոք եկամտահարկի վերադարձը գործում է Երևանի բնակարանների համար։

Պատասխան․ 2025 թվականից սկսած՝ եկամտահարկի վերադարձը չի գործում, եթե բնակարանը գնվում է Երևանում։ Բացառություն են միայն այն նորակառույցները, որոնց շինարարության թույլտվությունը տրվել է մինչև 2022 թվականի հունվարի 1-ը։


Հարց․ Կարո՞ղ եմ հիփոթեքի համար դիմել առցանց։

Պատասխան․ Այո՛, գրեթե բոլոր բանկերը թույլ են տալիս ներկայացնել նախնական դիմում առցանց՝ իրենց պաշտոնական կայքերի միջոցով։ Դուք կարող եք նաև օգտվել AFM հարթակից՝ ավելի արագ ու հարմար հայտ ներկայացնելու համար։


Եզրակացություն


2025-ին ամենախելամիտ քայլը ոչ թե պարզապես ցածր տոկոսադրույքով վարկ վերցնելն է, այլ ընտրել այնպիսի հիփոթեք, որն ունի նվազագույն լրացուցիչ ծախսեր և գերծախս։


Մենք համեմատեցինք առաջատար բանկերի՝ Unibank, Armeconombank, Ameriabank առաջարկները։

Պետական ծրագրերի շրջանակում ամենացածր արդյունավետ տոկոսադրույքը սկսվում է 0.15%-ից, իսկ առանց ծրագրի այն կարող է հասնել մինչև 12% տարեկան։

Ոչ թե անվանական, այլ արդյունավետ տոկոսադրույք


ն է ցույց տալիս իրական ծախսը, քանի որ այն հաշվի է առնում նաև՝


  1. Միջնորդավճարները,
  2. Վարկի ժամկետը
  3. Վճարման եղանակը (անուիտետային կամ տարբերեցված)
  4. Ապահովագրության առկայությունը


Նույնիսկ ցածր տոկոսադրույքի դեպքում, եթե հաշվի չառնեք բոլոր այս գործոնները, վերջնական ծախսը կարող է շատ ավելի բարձր լինել։


Օրինակով՝ 30 մլն դրամ արժողությամբ բնակարանի դեպքում․

  1. Առանց պետական ծրագրի՝ ամսական վճարը ≈ 264 000 դրամ
  2. Պետական ծրագրով ≈ 158 000 դրամ
  3. 20 տարում խնայողությունը՝ ավելի քան 25 մլն դրամ


Եթե նույնիսկ չեք մասնակցում պետական ծրագրերին, դեռ կարող եք ինքնուրույն նվազեցնել տոկոսադրույքը՝ մեծացնելով կանխավճարը, ձևակերպելով կամավոր ապահովագրություն, օգտվելով աշխատավարձային ծրագրից կամ ներգրավելով համավարկառու։


Եկամտահարկի վերադարձի ծրագիրը 2025 թվականին գործում է միայն մարզերում, և այն էլ՝ պետական ծրագրի մասնակցության դեպքում։


Երևանում այն հասանելի է միայն այն բնակարանների համար, որոնց շինթույլտվությունը տրվել է մինչև 2022 թվականի հունվարի 1-ը։


Խորհուրդ՝ մի՛ սահմանափակվեք ցածր տոկոսով — փնտրեք խելացի հիփոթեք, որտեղ հաշվի են առնվում բոլոր ծախսերը։


Այդ մոտեցումը թույլ կտա խնայել ոչ միայն տոկոսներ, այլև միլիոնավոր դրամներ և կպարգևի երկարաժամկետ ֆինանսական կայունություն։


Օգտվեք AFM-ից, գտեք ձեր պայմաններին համապատասխան լավագույն հիփոթեքը, ստացեք անհատական խորհրդատվություն և խուսափեք ավելորդ ծախսերից։

Ի՞նչ Mastercard քարտ ընտրել Հայաստանում
30.06.2025

Ի՞նչ Mastercard քարտ ընտրել Հայաստանում

Ինչպե՞ս գտնել 2025-ի ամենաշահավետ դեբետային քարտն առցանց ձևակերպմամբ
30.06.2025

Ինչպե՞ս գտնել 2025-ի ամենաշահավետ դեբետային քարտն առցանց ձևակերպմամբ

Ուղեցույց՝ ինչպես 2025-ին բացել բանկային քարտ լավագույն պայմաններով
29.06.2025

Ուղեցույց՝ ինչպես 2025-ին բացել բանկային քարտ լավագույն պայմաններով

Ո՞ր դեբետային քարտն ընտրել և Հայաստանում 2025-ին
29.06.2025

Ո՞ր դեբետային քարտն ընտրել և Հայաստանում 2025-ին

Ցանկանու՞մ եք վճարել առանց ավելորդ ծախսերի, ստանալ քեշբեք և չանհանգստանալ լրացուցիչ միջնորդավճարների համար արժույթների փոխարկման ժամանակ։ Հայաստանում դեբետային քարտի ձևակերպման գործընթացը տարեցտարի դառնում է ավելի հարմար և արագ։ Շատ բանկեր առաջարկում են քարտ ստանալու հնարավորություն ընդամենը 10 րոպեում՝ առցանց, առանց տնից դուրս գալու։ Գլխավորը՝...

Ի՞նչ պայմաններով են տրվում ակնթարթային դեբետային քարտերը
29.06.2025

Ի՞նչ պայմաններով են տրվում ակնթարթային դեբետային քարտերը

Ժամանակակից ֆինանսական շուկայի պայմաններում, որտեղ արագությունն ու հարմարավետությունը առանցքային դեր են խաղում, ակնթարթային դեբետային քարտերը դառնում են ավելի ու ավելի պահանջված գործիք։


Հայաստանում, ինչպես և շատ այլ երկրներում, բանկերն ակտիվորեն զարգացնում են առաջարկներ, որոնք թույլ են տալիս հաճախորդներին մուտք...